Республикӑри чылай вулавӑшӗ евӗрех Муркаш районӗнчи ҫак учрежденисенчен хӑшӗ-пӗрисем те ҫынсене патшалӑх тата муниципалитет пулӑшӑвӗ кӳме тытӑннӑ. Документсене вӗсем «пӗр чӳрече» меслетпе йышӑнаҫҫӗ. Ку пулӑшӑва ҫак уйӑхӑн пуҫламӑшӗнчен районти тӑхӑр вулавӑш: Мӑн Сӗнтӗрти, Ильинкӑри, Катькасри, Кашмашри, Анаткассинчи, Чуманкассинчи, Шетмӗпуҫӗнчи, Юнкӑри тата Йӳҫкассинчи — кӳрет иккен. Вӗсенче муниципалитетсем кӳрекен 29 йышши пулӑшӑва илме пулать.
Унччен вара районти специалистсем — район администрацийӗн информаципе тивӗҫтерекен пайӗн пуҫлӑхӗ В. Лаврентьева, Муркаш районӗнчи нумай ӗҫ тӑвакан центр директорӗ Т. Королькова тата Муркаш районӗн тӗп вулавӑшӑн директорӗ И. Николаева культура учрежденийӗсем ҫӗнӗлле ӗҫлеме хатӗррине тӗрӗсленӗ. Вӗсем компьютерсемпе оргтехникӑн, ҫыхӑнӑвӑн тӑрӑмне хакланӑ, ӗҫре кирлӗ сӗнӳсемпе пулӑшнӑ.
Сӑнсем (12)
«Кун пек уява тахҫанах курман», — тенӗ-мӗн Муркаш районӗнчи Мӑн Сӗнтӗрти уява пухӑннисем. Хальхи вӑхӑтра пур ҫӗрлӗн кӗрлекен ял кунӗ пуль тетӗр-и? Мар-ха. Вӑл тӑрӑхри халӑх валли утӑ уйӑхӗн 12-мӗшӗнче вырӑнти райпо пысӑк уяв туса панӑ.
Мӑн Сӗнтӗрти потребитель обществин савӑнмалӑх-палӑртмалӑх сӑлтавӗ чӑннипех пулнӑ — вӑл 100 ҫулхи юбилейне палӑртнӑ. Вырӑнти райпон «ҫавра» дата ҫывхарнине вӑл тӑрӑхра пурӑнакансем малтанах туйса тӑнӑ: иртнӗ уйӑх тӑршшӗпех райпо лавккисенче «Чи хастар туянакан» акци иртнӗ. Кам пин тенкӗрен ытлалӑх туянать, ҫавӑ лотерейӑна хутшӑнма тивӗҫет. Уявра вара чи хастар туянакансене парнесемпе чысланӑ. Николай Прохоров (уяв пирки хыпарлакан информацире вӑл ӑҫтан пулнине, шел те, каламан), сӑмахран, велосипедлӑ пулса тӑнӑ иккен. Ӑна кӑна чысламан-ха, ыттисене те парне лекнӗ. Кама — пӗчӗк хумлӑ кӑмака, кама — электричествӑпа ӗҫлекен чейник, кама — парне сертификачӗ. Парне списокӗнче ҫавӑн пекех — карас телефонӗ, телевизор, электровентилятор. Пурне те асӑнса пӗтереймӗн...
Уяв вара ирхи вунӑ сехетре мини-футболтан пуҫланнӑ.
Муркаш районӗнчи Мӑн Сӗнтӗр ялӗнче информаципе культура центрӗ уҫнӑ. Унчченхилле каласан, ку вӑл клуб тенине пӗлтерет-ха. Анчах хальхи вӑхӑтра культура учрежденийӗсен пурлӑхпа техника бази унчченхинчен пачах ылмашса тӑнине шута илсен, ҫӗнӗрен уҫнӑ ҫав центр ахаль клуб кӑна та мар. Унта тӗрлӗ информаципе технологийӗпе усӑ кураҫҫӗ. Мӑн Сӗнтӗрте тем тӗрлӗ кружок ӗҫленипе пӗрлех ҫынсене патшалӑх тата муниципалитет пулӑшӑвне «пӗр чӳрече» меслетпе кӳрекен офис та вырнаҫнӑ, вулавӑш та...
Маларах вара мӑн сӗнтӗрсем арҫынсен мӑнастирӗ ҫумӗпе юнашар вырнаҫнӑ ҫуртра массӑллӑ тӗрлӗ мероприятие пухӑннӑ иккен. Чиркӳпе ҫуммӑн клуб пулни вырӑнлах мар тесе ҫав ҫурта мӑнастире пама йышӑннӑ. Республика хыснинчен 16 миллион тенкӗ ытла уйӑрнипе культура учрежденине хута яма май килнӗ.
Сӑнсем (47)
Муркаш районӗнчи ял хуҫалӑх предприятисенче сӗтпе тивӗҫтерекен ӗнесен шучӗ пӗтӗмпе 2 246 пуҫ. Кунне районта сӗт тупӑшӗ 29 625 кг ҫитет. Ку шут пӗлтерхи кӑтартусенчен 5 200 кг нумайрах.
Суворов ячӗллӗ, «Герой», Е. Андреев ячӗллӗ, АФ «Путь Ильича» хуҫалӑхӗсенче сӗт тупӑшӗ пӗр ӗнерен вӑтӑм кӑтартӑвӗ 15 кг ҫитет. Ҫав вӑхӑтрах «Передовик» и ФГУП хуҫалӑхсенче 10 кг сӗт ҫеҫ суса илеҫҫӗ. Сӗте туянас хакӗ паяхи куна ҫапларах: «Молочный завод «Моргаушский» ТМЯО— 1 литӑршӑн 13,5 тенкӗ, Муркаш райповӗ — 1 литӑршӑн 10,5 тенкӗ, Мӑн Сӗнтӗр райповӗ — 1 литӑршӑн 11 тенкӗ тӳлеҫҫӗ.
Паян 20 сехет те 20 минутра Москакасси (Муркаш районӗ) патӗнче М7 автоҫул урлӑ ҫуранҫӳрекенсем валли хывакан кӗпер йӑтӑнса аннӑ. Пӗр тиев машини сиенленнӗ. Ҫынсем аманман пулас — хальлӗхе кун пирки пӗлтермен.
Хальхи вӑхӑтра машинсем тавра ҫулпа Мӑн Сӗнтӗр урлӑ ҫаврӑнса каяҫҫӗ. Вырӑнта ИӖМ ӗҫченӗсем тӑрӑшаҫҫӗ, ҫулӑм тавраш тухасран ҫывӑхри пушар станцийӗнчен автоцистерна ҫитсе тӑнӑ.
Ҫуранҫынсене каҫма хатӗрленӗ кӗпере хайхи вӑхӑтра туса ҫитереймӗҫ ӗнтӗ — укҫи-тенки енчен те самай пысӑк тӑкак тӳсме тивӗ пулӗ-ха... Чӑваш Енри ҫул-йӗр ҫинче пӑтӑрмахсем темскер нумайланса кайрӗҫ... Инкек пӗччен килменни пирки калакан ваттисен сӑмахне аса илтерет...
Мӑн Сӗнтӗрти Сӑваплӑ Тройца чиркӗвӗ 1892 ҫултанпа ӗҫлеме пуҫланӑ. Революци хыҫҫӑн чиркӳсенчен клуб тӑвасси ку яла та ҫитнӗ — 1937 ҫулта правительство хушнипе ун ҫуртӗнче клуб йӗркеленнӗ. Ялти ҫын шучӗ ӳснӗрен 1957 ҫулта клуб ҫумне 200 ҫынна йышӑнма пултаракан присторй туса лартнӑ.
Ҫӗнӗ вӑхӑт ҫитнӗ хыҫҫӑн 1991 ҫулта чиркӳ ҫуртне пристройсӑр пуҫне чиркӗве панӑ. Ҫӗнӗтнӗ хыҫҫӑн кӗлӗсем вулама пуҫланӑ. Игнатий атте килнӗренпе вырсарни шкулӗ ӗҫлеме тытӑннӑ, унта вӗренме ялти ҫынсем ҫӳреме пуҫланӑ. Чиркӳ ҫурчӗ хӗсӗкрен вырсарни шкулне ҫӳрекенсен чиркӗвне пристроя та пама ҫырупа тухнӑ. Темиҫе хут ыйтнӑ хыҫҫӑн чӳкӗн 15-мӗшӗнче хушма ҫурта тинех чиркӗве пачӗҫ, акт пусса ҫирӗплетрӗҫ.
Етӗрне районӗнчи Пӗрҫырланти культура ҫуртӗнче «Сӑр ен» фольклор ансамблӗ 25 ҫул тултарнине анлӑн паллӑ турӗҫ. Чӑвашра ҫӗр пин юрӑпа ҫӗр пин тӗрӗ пулнине 1986 ҫултанпа ҫирӗплетсе пыракан ансамбле саламлама хӑнасем йышлӑн килни те паха. Вӗсенчен Етӗрне район администраци тӗп специалист-эксперчӗ Нина Долгова, районти пенсионерсен пӗрлӗхӗн пуҫлӑхӗ, «Калинка» халӑх ансамбль ертӳҫи Валентин Семяхин, Чӑваш республикинчи Халӑх пултарулӑх ҫурчӗн пай пуҫлӑхӗ Светлана Лаврентьева, фольклор ӑсти Земфира Яковлева, «Содружество» фонд ертӳҫи Михаил Кузьмин, Пӗрҫырлан ял тӑрӑх пуҫлӑхӗн ӗҫӗсене пурнӑҫлакан Наталия Степанова тата ыттисем те чӑваш юррине аталантарса пыракан «Сӑр ене» ӑшшӑн саламларӗҫ, авалхи юрӑсене иккӗмӗш хут чӗрӗ сывлӑш вӗрсе кӗртсе пурнӑҫ парнеленӗшӗн тав турӗҫ. Уяв каҫӗнче юбилярсемпе пӗрле «Илем» ансамбль те савӑк юрӑсемпе кӑмӑла уҫрӗ. Фаина Михайлова, Елизавета Неопалимская, Алевтина Соколова юрӑҫсем те ҫепӗҫ сассисемпе курма килнисене тыткӑнларӗҫ.
Етӗрне районӗнче «Мухтав хӗрарӑма» уяв иртнӗ. Пухӑннисене республикӑри хӗрарӑмсен канашӗн председателӗ, Чӑваш Республикин Патшалӑх канашӗн социаллӑ политика, сывлӑх сыхлавӗн, физкультурӑпа спорт комитечӗн председателӗ Ольга Зайцева, Президентӑн пепкелӗх центрӗн тӗп тухтӑрӗ Алла Самойлова, район администрацийӗн пуҫлӑхӗн пӗрремӗш ҫумӗ — ял хуҫалӑх пайӗн пуҫлӑхӗ Леонид Ефремов, Чӑвашпотребсоюз Канашӗн председателӗ Валерий Павлов саламланӑ. Етӗрне районӗнчи Хӗрарӑмсен канашӗн пердседателӗ Ирина Облинова Тав ҫырӑвне тивӗҫ пулнӑ.
Районти кашни ял тӑрӑхӗнчен пӗрер хӗрарӑм сцена ҫине тухса хӑйӗнпе паллаштарчӗ, кашниех тӗрлӗ номинацире палӑрчӗ. Альбина Наумова Мӑн Сӗнтӗртен, Валентина Корчева Кӑкшӑмран, Людмила Русскова Мӑн Шемертентен, Ирина Григорьева Пӗрҫырлантан, Роза Михайлова Советскинчен, Нина Стексова Стрелецкинчен, Светлана Мельникова Мучартан.
Муркаш районӗнчи Мӑн Сӗнтӗрти вулавӑшра ҫӗнӗ клуб уҫнӑ — шашкӑлла тата шахмӑтла выляма кӑмӑлакансен клубне. Ӑна ял тӑрӑхӗнчи ҫынсем хӗллехи куна интереслӗ ирттерме йӗркеленӗ.
Ҫулталӑк вӗҫнелле кӑтартуллӑ вӑйӑсем те ирттереҫҫӗ. Чӑн-чӑн ӑстасем ачасене хӑйсем вӑййипе кӑҫал та тӗлӗнтерчӗҫ: Верендеев В.А., Мазуркина С.А., Афанасьев В., Шуткин В хутшӑнчӗҫ. Вӗсемпе пӗрле вӑйӑсене ача-пӑча та хутшӑнчӗ, выляма вӗренсех ҫитейменнисем вара вӗсен вӑййине сӑнаса тӑчӗҫ. Ӑстасем ачасене кӑшлах вӑййа вӗрентсе те илчӗҫ.
Вулавӑш ӗҫченӗсем ҫак вӑйӑсем шкул ачисен хушшинче сарӑласса шанса тӑраҫҫӗ.
Ҫурлан 12-мӗшӗнче пӗтӗм тӗнче Ҫамрӑксен кунне палӑртать. Ку уява ПНО Тӗп Ассамблейи 1999 ҫулта паллӑ тума йышӑннӑ. Ак Муркаш районӗнчи Мӑн Сӗнтӗр ялӗнче те паян ҫак куна халалласа ҫамрӑксем валли савӑнӑҫлӑ мероприяти иртӗ.
Чи малтан Мӑн Сӗнтӗр ял тӑрӑхӗн пуҫлӑхӗ, Муркаш район администрацийӗнчен килнӗ ҫынсем сӑмах тухса калӗҫ, ҫамрӑксене саламлӗҫ. Хӑшӗ-пӗрине тав хучӗсем те лекӗҫ — ӑна мероприятинече пӗлме пулать.
Уявӑн иккӗмӗш пайӗнче «Янаш» ушкӑн халӑх юррисемпе ташшисене кӑтартӗ, ялти культура ҫурчӗ ҫумӗнчи «Картина» ятлӑ вокалпа инструмент ансамблӗ хӑйӗн пултарулӑхӗпе савӑнтарӗ. Кӳршӗлле Етӗрне районӗнчен те «Калинка» ансамбль ҫитмелле.
Савӑнӑҫлӑ кану дискотекӑпа вӗҫленӗ.
+10.3 °C